Nieuws
- t/m 9 oktober 2023
We hebben een leuke vacature! We zijn op zoek naar een fotograaf.
Interesse? Reageren kan t/m 9 oktober.
Alle info daarvoor vind je op de website werkeninwestbrabant.nl
Stadsarchief Breda neemt je mee in de historische ontwikkelingen van Breda. We zijn op zoek naar een fotograaf die affiniteit heeft met de geschiedenis van Breda maar die ook helemaal op de hoogte is van het Breda van nu. Zorg jij voor de goede digitalisering van onze archiefstukken? En weet jij als geen ander parels uit onze beeldcollectie te vissen zodat we deze aan de stad kunnen presenteren? Dan zoeken wij jou!
- Vanaf 27 oktober 2023
Het stadsarchief organiseert dit jaar weer cursussen oud schrift voor beginners en voor gevorderden. De cursussen starten op vrijdag 27 oktober.
Meer informatie en het inschrijfformulier vind je hier.
- nieuw online portaal
850.000 dossiers met bouwvergunningen van Gemeente Breda zijn toegankelijk gemaakt via een nieuw online portaal. Gekoppeld aan breda.nl en de website van Stadsarchief Breda vind je daar ruim een half miljoen bouwtekeningen. In dit publieksvriendelijk systeem kan iedereen vanaf 1 juni zelf informatie vinden over bijvoorbeeld een huis of een gebouw, en die daarna direct downloaden. Wethouder Boaz Adank opende op 13 juni het portaal officieel.
2,3 miljoen scans
De bouwvergunningen zijn een aantal jaar geleden allemaal gedigitaliseerd: ruim 1,5 kilometer in totaal, zo’n 2,3 miljoen scans! Al een grote stap vooruit, alleen moest je nog enkele werkdagen wachten totdat het dossier per mail werd toegestuurd. Je ontving dan het complete dossier want een selectie van bepaalde bouwinformatie was niet mogelijk. Het aantal aanvragen was er niet minder om: van 1 november 2019 tot en met 31 mei 2023 werden er 14.470 dossiers opgevraagd.
Nieuw archief, nieuw portaal
In het nieuwe portaal zoek je snel en gemakkelijk in de duizenden dossiers en download je gratis met enkele klikken precies wat je nodig hebt. Deze digitale bouwvergunningen zijn het nieuwe origineel en vervangen de oude papieren variant. De papieren vergunningen zijn grotendeels vernietigd.
Er wordt een representatieve selectie met fysieke bouwvergunningen bewaard.
Meer informatie vind je op onze website onder Collecties – Archieven – Bouwdossiers.
In deze nieuwsbrief zijn het dit weekend Open Monumentendagen, vertellen we over onze workshop Genealogie en Huizenonderzoek en spoelen we vooruit naar de Bredase Maand van de Geschiedenis!
We herdenken met nieuwe Stolpersteine Joodse slachtoffers uit WO2 en in het Chassé Theater bekijk je de expo Voortschrijdend Inzicht over het slavernijverleden.
Wil je ook op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen? Je kunt je meteen inschrijven.
- 29 september, 13 oktober, 3 november
Wil je weten wie je voorouders waren (genealogie) en waar ze hebben gewoond (huizenonderzoek)? Vanaf september is er in het stadsarchief een reeks van drie gratis workshops over genealogie en huizenonderzoek. Je kunt je inschrijven voor de complete reeks, voor de eerste twee, of voor de derde alleen.
1. Vrijdag 29 september 10.00-12.15 uur
Genealogie/huizenonderzoek na 1800
In deze workshop beginnen we met genealogie. We bespreken voor de pauze de Burgerlijke Stand en het Bevolkingsregister. Het bevolkingsregister is ook een item in het deel na de pauze, dat over huizenonderzoek gaat. We kijken dan ook naar de adresboeken.
2. Vrijdag 13 oktober 10.00- 12.15 uur
Genealogie/huizenonderzoek vóór 1800
In deze workshop houden we dezelfde indeling aan. Vóór de pauze gaan we door met genealogie. We kijken naar Doop-, Trouw- en Begraafboeken en andere bronnen. Na de pauze onderzoeken we de pondboeken, die ons in huizenonderzoek verder kunnen helpen. Er is ook nog aandacht voor het notarieel archief.
3. Vrijdag 3 november 10.00-12.15 uur
Huizenonderzoek; kadaster
Voor de liefhebbers: hoe werkt het kadaster? Het kadaster is tot ongeveer 1980 compleet gedigitaliseerd aanwezig op de studiezaal in de Archiefviewer. In deze workshop leert u hoe u daarin de eigenaren van percelen en panden kunt terugvinden.
Docenten: Judith Aartman en Mieke Rijkers
Locatie: Stadsarchief Breda
Maximaal aantal deelnemers: 12
De workshops zijn inmiddels al volgeboekt. Houd onze site in de gaten voor nieuwe data.
- 12 mei 2023
Als stadsarchief archiveren we niet alleen papieren documenten maar ook online informatie zoals websites. Dit doen we vanuit een cultuurhistorisch belang maar ook omdat de Archiefwet verplicht om bepaalde webinformatie te archiveren zodat het later duidelijk is welke beslissingen de overheid heeft genomen.
Het stadsarchief kijkt daarbij vooral naar websites die we belangrijk vinden om te bewaren voor de inwoners van de gemeente Breda. Op de pagina Gearchiveerde websites staat een overzicht van de websites die we tot nu toe archiveren.
Voor webarchivering maken we gebruik van archiefweb.eu. Meer informatie over hun werkwijze vind je op deze pagina.
- 9 en 10 september 2023
Het stadsarchief doet ook dit jaar mee aan Open Monumentendag!
Op zaterdag 9 september houden we weer rondleidingen door onze depots, met voor het eerst een rondleiding speciaal voor kinderen!
De rondleidingen zijn alleen op inschrijving mogelijk. Er zijn nog plaatsen beschikbaar, dus reserveer snel via bit.ly/rondleiding2023 en bekijk alle actuele informatie!
&
Op zondagochtend 10 september, 11.00u, leggen we Stolpersteine op de adressen Haagdijk 239A en 251A ter nagedachtenis aan de families Cohen-Schönberger en Cohen-Goudsmit.
Stolpersteine (oftewel struikelstenen) vertellen het verhaal van de Bredase slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Ze dienen als monument om de herinnering levend te houden.
De bijeenkomst duurt ongeveer 45 minuten. Je bent van harte welkom om hierbij aanwezig te zijn.
- 2 mei 2023
Twee weken terug is onze geliefde collega Ingrid Jansen overleden. Ze werkte als historisch medewerker op de studiezaal van het stadsarchief. Een van de onderwerpen waar ze zich mee bezig hield, was de Tweede Wereldoorlog in al zijn facetten. Graag brengen we haar werk weer onder de aandacht. Immers: wie schrijft, die blijft.
Over haar onderzoek schreef ze enkele blogs. In de eerste blog vertelt ze over het Joodse leven in Breda tijdens de Tweede Wereldoorlog.
In haar tweede blog vertelt ze het levensverhaal van Gerhard van de Rhoer, de persoon waaraan de eerste Stolperstein in Breda is opgedragen. Een Stolperstein (oftewel struikelsteen) is een symbool voor de herinnering aan wat is gebeurd in de Tweede Wereldoorlog en om de verhalen van de omgekomen mensen te blijven vertellen.
De verhalen van Ingrid maken deel uit van de serie Bredase Verhalen.
- 8 juni 2023
Dat is dit mooie en leuke portret van onze collega Ton Damen nu zeker voor ons.
Een gevoelige plaat en een dierbare herinnering. Gemaakt op ‘zijn plekkie’, in de repro van het stadsarchief. Een laatste foto, licht en donker. En een grote glimlach. Nog maar zo kort geleden. We hebben ineens afscheid moeten nemen van onze fotograaf want Ton overleed afgelopen donderdag 8 juni. Hij werd 65 jaar.
‘Eej kul’, we gaan je missen.
We wensen Carien, familie en vrienden heel veel sterkte.
Team Stadsarchief Breda
- 1 april t/m 1 mei 2023
Atlas Cultureel Centrum uit Den Haag organiseert samen met Nieuwe Veste en het stadsarchief de gehele maand april een expositie over 50 jaar arbeidsmigratie.
In deze expo vertellen vijftig foto's de geschiedenis van duizenden mensen die in de jaren '60 en '70 naar Nederland kwamen om te werken. Het doel van deze expositie is het verhaal van de gastarbeiders te vertellen en over te dragen aan een nieuwe generatie.
Oproep
Stadsarchief Breda en Nieuwe Veste hechten er veel waarde aan om ook de ervaringen van deze groep inwoners van Breda te delen en goed in de collectie van het Stadsarchief vertegenwoordigd te hebben en zijn daarom op zoek naar verhalen van Bredase arbeidsmigranten.
Heeft u materiaal zoals foto’s, documenten en contracten die u ter beschikking wil stellen, stuur dan een e-mail naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.. Of kom langs op dinsdag 11 of 25 april. Tussen 10.00 en 16.00 uur is er iemand van Stadsarchief Breda aanwezig bij de expositie om uw vragen te beantwoorden of materiaal in ontvangst te nemen.
Op 31 maart is de officiële opening van de tentoonstelling. Je bent hierbij van harte welkom! Je vindt het programma van de opening hier.
1 april t/m 1 mei 2023
Nieuwe Veste, Molenstraat 6, op het Bredaplein.
Te bezoeken tijdens de openingstijden van de Nieuwe Veste.
Toegang is gratis.
- 7 november
Op maandagochtend 7 november worden tussen 10.00 en 11.00 uur in aanwezigheid van burgemeester Paul Depla, wethouder Marike de Nobel, initiatiefnemer Gunter Demnig, genodigden en leerlingen van basisschool De Spoorzoeker voor de huizen Leeuwerikstraat 80 en Merelstraat 29 in Breda Stolpersteine gelegd. Afgelopen 19 mei is de eerste Stolperstein geplaatst in de Julianalaan, ter herinnering aan Gerhard van de Rhoer. De komende jaren zullen geleidelijk aan meer Stolpersteine in Breda worden gelegd.
Stolpersteine staan symbool voor het vasthouden van de herinnering aan wat is gebeurd in de Tweede Wereldoorlog en om de verhalen van de omgekomen mensen te blijven vertellen.
Stolpersteine
Stolpersteine, of struikelstenen, is een project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Het is een monument voor de slachtoffers van het nationaalsocialisme en over heel Europa verspreid. De stenen worden aangebracht in het trottoir voor de vroegere woonhuizen van mensen die door de nazi’s zijn verdreven, gedeporteerd en vermoord. De Stolpersteine in Breda herinneren aan de vermoorde Joden, en mogelijk andere bevolkingsgroepen zoals de Sinti en Roma, die vanwege hun afkomst zijn omgebracht.
Wethouder Marike de Nobel: “Mooi dat we, samen met kunstenaar Gunter Demnig en kinderen uit de buurt, Stolpersteine kunnen neerleggen in mijn eigen wijk de Belcrum.
Een Stolperstein is een zichtbaar element in een straat, waar je bijna letterlijk over struikelt, en daarmee fysiek geconfronteerd wordt met het verleden en het lijden van onze stadgenoten.
Belcrum is een mooie wijk, waar ik graag woon. Pas deze zomer, toen we onze mensen hun naam en persoon teruggaven met het maken van naambordjes bij het project ‘Namen en Nummers’ * besefte ik ten volle dat ook hier mensen, stadgenoten, wijkgenoten zijn weggevoerd in de Tweede Wereldoorlog. En alleen maar om wie zij waren: Joods.
Elk steentje is een stukje van het pad op weg naar vrede. Vrede die nu verder weg dan ooit lijkt, als we alleen al de vreselijke beelden van Oekraïne in gedachten nemen. En daarom moeten we blijven herdenken, en niet vergeten.”
De Stolpersteine zijn van beton en zijn 10 bij 10 bij 10 centimeter groot. Op de kop zit een messing plaatje met daarin naam en geboortedatum, de deportatiedatum, en de datum en plaats van ombrengen van de betreffende persoon.
Bewoners Leeuwerikstraat 80 en Merelstraat 29
Salomon Levie en zijn broer Victor woonden bijna naast elkaar in de Belcrum. Het gezin van Salomon, zijn vrouw Florettha Walg en kinderen Maurits, Debora en Selma woonde aan de Leeuwerikstraat op nummer 80, zijn broer Victor met zijn vrouw Henriette van Kloeten en kinderen Max, Joseph en Sonja aan de Merelstraat 29. De twee broers waren aanvankelijk, net als hun vader, slager van beroep, later veekoopman. Eind augustus 1942 wordt een grote groep Joodse inwoners van Breda opgeroepen om zich op 28 augustus te melden bij een verzamelplaats aan de Oude Vest. Waaronder ook de twee gezinnen Levie. Zij worden diezelfde dag afgevoerd en de meesten van hen komen binnen een week na aankomst om in Auschwitz in september 1942. De twee broers, en de oudste zoon van Salomon, Maurits, komen om in 1944 in Midden-Europa.
Het initiatief voor het leggen van Stolpersteine in Breda is genomen door een hiervoor speciaal in het leven geroepen projectgroep waaraan naast inwoners ook Stadsarchief Breda deelneemt. Gemeente Breda steunt dit initiatief.
Scholen in de buurt worden betrokken bij het onderhoud en de Stolpersteine zijn onderwerp van het lesprogramma.
Bredanaars die een bijdrage willen leveren aan het leggen van Stolpersteine in de stad kunnen contact opnemen via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
* bij het project Namen en Nummers Breda werden op 28 augustus 2022 Bredanaars die in de Tweede Wereldoorlog zijn weggevoerd met een tijdelijk monument in de vorm van naambordjes herdacht.
- nu te koop!
Veertig jaar geleden opende poppodium Para aan het Van Coothplein haar deuren. Twintig jaar geleden stond de laatste band op het Para-podium en opende Mezz. In die twintig jaar traden alles bij elkaar meer dan 1.000 bands, singer-songwriters, Dj’s, schrijvers en dichters, cabaretiers en theatergroepen in Para op en droegen honderden enthousiaste vrijwilligers hun steen bij om het poppodium draaiende te houden. Meer dan genoeg redenen dus om terug te kijken. Stadsarchief Breda slaat daarvoor de handen ineen met Graphic Matters, Pier15 Skatepark en een aantal oprichters van Para.
Expositie Graphic Matters
Vanaf 4 september tot en met 2 oktober is er bij Pier15 in het Havenkwartier een overzichtstentoonstelling van 150 Para posters te zien, samengesteld door Graphic Matters. In het weekend van 16 t/m 18 september verhuist de complete expositie tijdelijk naar het Valkenbergpark waar bezoekers van muziekfestival Breda Barst het kunnen bekijken.
Boek
Muziekjournalist Willem Jongeneelen schreef Para 1982 - 2002, een boek over twintig jaar Para-geschiedenis. Vol beeldmateriaal en verhalen van oud-medewerkers, vrijwilligers, bezoekers, bands en allerlei andere mensen voor wie Para tussen 1982 en 2002 een bijzondere plek was waar ze hun favoriete bands, dj’s, schrijvers of theatermakers konden zien. Studio Pogo uit Breda maakte er een prachtig vormgegeven uitgave van.
Het boek is voor € 24,95 te koop bij:
- de Vrije Boekhandel, Veemarktstraat 40, Breda
- Velvet Music Breda, Houtmarkt 162, Breda
- Roots Mail Music, Van Goorstraat 14, Breda
- foto-expo en talk
Op 21 augustus stond Breda in het teken van de Vuelta, de Ronde van Spanje. De wereldberoemde wielerkoers was voor de Bredase fotografen Emile Waagenaar en Johan van Gurp aanleiding om samen in hun archief te duiken. Waagenaar hoefde niet lang te zoeken want hij portretteerde nog vrij recent Nederlandse ronderenners, in de periode 2014-2019. In ruste en vaak in huiselijke sfeer, een fraai contrast met de voornamelijk zwart-wit beelden van Van Gurp die de renners in de hoogtijdagen van hun carrière (1963-2006) had vastgelegd. Een mooi tijdsbeeld van de Nederlandse wielersport.
Talk
De beide wielerfanaten ontmoetten elkaar aan de keukentafel in het stadsarchief waar bleek dat ze een gedeelde passie hadden. Het stadsarchief beheert de omvangrijke collectie van Van Gurp die meer dan 37 jaar voor BN De Stem fotografeerde. Waagenaar fotografeerde in opdracht van het archief typisch Bredase kleine ondernemers in de serie Wereldberoemd in Breda. Op 29 september staat de keukentafel in Kamu waar de fotografen enthousiast vertellen over hun wielerfoto’s en de vele anekdotes die erbij horen.
Je bent van harte welkom om deze talk bij te wonen. De gratis tickets zijn te verkrijgen via deze link.
Expo
De foto-expo is gratis te bezichtigen bij Kamu, Boschstraat 31, Breda, tijdens openingsuren.
- 8 september t/m 8 oktober
Stedelijk Museum Breda en Stadsarchief Breda presenteren ter ere van 10 jaar BredaPhoto een buitenexpositie met 28 iconische foto’s uit het rijke oeuvre van de Bredase fotojournalist Hans Chabot. Hans Chabot (1921-1996) werkte ruim veertig jaar als fotojournalist in Breda en wijde omgeving. Veel van zijn foto’s verschenen in Dagblad De Stem (nu BN DeStem). Door de ogen van Chabot is Breda een vriendelijke provinciestad die droomt van een betere toekomst.
De buitententoonstelling Hans Chabot – Dromen van de toekomst is van 8 september t/m 23 oktober te zien in de Speelhuislaan.
BredaPhoto 2022: Theatre of Dreams
Van 8 september t/m 23 oktober 2022 vindt in Breda de tiende editie plaats van het tweejaarlijkse BredaPhoto Festival, de grootste fototentoonstelling in de Benelux. Met als titel Theatre of Dreams gaat deze editie over hoop, verandering en voorstellen voor een nieuwe kijk op de wereld. Verspreid door de stad Breda is zeven weken lang op bijzondere binnen- en buitenlocaties werk te zien van ruim 50 internationale fotografen, zowel gevestigde namen als opkomende talenten.
Over Hans Chabot
Fotojournalist Hans Chabot bepaalde vele jaren lang het gezicht van regionale dag- en weekbladen in West-Brabant, waaronder De Stem. In 1993 werd hij bij zijn veertig jarig jubileum onderscheiden met de gouden medaille in de Orde van Oranje Nassau.
Chabot begon in zijn jeugdjaren als hobby met fotografie. Pas na de Tweede Wereld oorlog volgde hij de opleiding voor fotojournalist in Den Haag. De vertraging was een gevolg van zijn deelname aan het verzet en van de ontberingen die hij moest doorstaan tijdens zijn gevangenschap in Frankrijk, België en Nederland. In augustus 1953 startte Chabot zijn loopbaan als fotojournalist in Breda en omstreken, met name voor Dagblad De Stem werkte hij veel. Dat betekende ruim veertig jaar lang dagelijks een race tegen de klok omdat in die tijd verouderde technieken en trage communicatiemiddelen het fotograferen tot een meer dan dagvullende taak maakten. Chabot ontwikkelde zich tot een bekend gezicht in de regio. Zijn gedrevenheid, charme, maatschappelijke betrokkenheid en zijn grote liefde voor Breda en Bredase tijdsbeelden kenmerken zijn werk. Hij hield van het vastleggen van plaatsen en hoe mensen leefden. Vooral de mens intrigeerde hem, die schoonheid probeerde hij ook in zijn portretten, die nooit statisch waren, te vangen en daarmee mensen op hun best uit te lichten. Het omvangrijke fotoarchief van Hans Chabot is aangekocht door Stadsarchief Breda.
- nieuwe foto’s
In samenwerking met drs. Eugénie Smits van Waesberghe en gemeente Breda is de online expositie ‘Moederheil, doorgangshuis voor ongehuwde vrouwen’ op onze website te zien. Hierin zie je nooit eerder vertoonde foto’s van kinderen en oud-personeel van Moederheil/ Valkenhorst.
De afbeeldingen beslaan een flink deel van de periode waarin Moederheil/ Valkenhorst aan de Valkenierslaan onder andere als gesloten kraamkliniek voor ongehuwde moeders en hun kinderen te boek stond.
Online archief bekijken
Bij het inrichten van het online archief is met een aantal zaken rekening gehouden, zoals de leeftijdsopbouw van de doelgroep (met name afstandsouders en oud-personeel). Een ander belangrijk uitgangspunt is dat iedereen op hetzelfde moment en dezelfde wijze toegang heeft tot het beschikbare materiaal. Het online archief is nog lang niet volledig. Het kan steeds verder worden uitgebreid.
Heb je ook foto’s of ander materiaal m.b.t. Moederheil, laat het ons weten en stuur een mail naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
De afbeeldingen in de online fotocollectie zijn te bekijken maar vanwege auteursrechten niet downloadbaar. Er staan geen namen of andere identificeerbare gegevens bij de albums of foto’s, dit i.v.m. de privacy-voorschriften.
Een groot deel van de verzameling foto’s en albums kan vanwege de auteurs- en privacyrechten, in overleg met het stadsarchief, alleen op de studiezaal worden ingezien.
Contact
Voor opmerkingen of vragen over het online fotoarchief en/of bepaalde afbeeldingen kun je terecht bij het Stadsarchief: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
Vragen in relatie tot je dossier bij Moederheil kun je stellen bij het FIOM.
Voor opmerkingen/ vragen over andere instellingen in relatie tot binnenlandse afstand en adoptie, kun je contact opnemen met de volgende belangenorganisaties:
Verleden in Zicht Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Meldpunt Adoptie Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.